μυώ

(I)

μυῶ, -άω (Α)

1. συμπιέζω τα χείλη σε ένδειξη αποδοκιμασίας («τί μοι μυᾱτε κἀνανεύετε;», Αριστοφ.)

2. (κατά τον Ησύχ.) «μυᾱτε

σκαρδαμύττετε».

[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. μαρτυρείται άπαξ στον Αριστοφάνη και στη γλώσσα τού Ησυχίου «μυᾱτε

σκαρδαμύττετε», όπου έχει επιχειρηθεί ανάγνωση «μοιμυᾶτε», πρβλ. μοιμύλλω. Ο τ. συνδέεται πιθ. με το μύω*, ενώ έχει συνδεθεί και με το μῦ* «ελαφρός ήχος που παράγεται με το σμίξιμο των χειλιών, μουρμούρισμα»].

————————

(II)

(Α μυῶ, -έω)

1. εισάγω κάποιον στα μυστήρια θρησκείας, κατηχώ, προσηλυτίζω

2. (κατ' επέκτ.) διδάσκω, εκπαιδεύω

νεοελλ.

1. εισάγω κάποιον στη γνώση, στα μυστικά τής επιστήμης ή τέχνης, (α. «μυώ στη φιλοσοφία» β. «τόν μύησε στην αγγειοπλαστική»)

2. παρέχω σε κάποιον την πρώτη εμπειρία («τόν μύησε στον έρωτα»)

3. αποκαλύπτω σε κάποιον τους σκοπούς μιας μυστικής οργάνωσης ή κίνησης και τόν καθιστώ οπαδό της («ο Ξάνθος μύησε τον Υψηλάντη στη Φιλική Εταιρεία»)

αρχ.

1. εισάγω κάποιον στη χριστιανική θρησκεία με το βάπτισμα

2. φρ. «μυηθῆναι ἀφ' ἑστίας» — η κατήχηση στα Ελευσίνεια Μυστήρια καθώς και στην τέλεσή τους

3. (η μτχ. αρσ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) ὁ μυούμενος

αυτός που κατηχείται για να βαφτιστεί.

[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. συνδέεται άμεσα με το μύω, ενώ σχηματίστηκε από ρηματικούς τ., μη ενεστωτικούς, με παρέκταση -η- (πρβλ. μέμω-μαι: μεμύ-η-μαι > μυέομαι, μυούμαι). Την ιδιαίτερη σημ. «εισάγω στα μυστήρια, κατηχώ» τήν έλαβε από το μύστης*].

————————

(III)

μυῶ, -όω (ΑΜ)

καθιστώ κάτι μυώδες (α. «μυῶ σῶμα», Ορειβ.)

β. «στῆθος μεμυωμένον», Ιππιατρ.)

αρχ.

1. γίνομαι σκληρός («σπλῆνας αἰεὶ μεγάλους εἶναι καὶ μεμυωμένους», Ιπποκρ.)

2. (κατά τον Ησύχ.) «μεμυωμένων

μεμυκότων».

[ΕΤΥΜΟΛ. Υποχωρητ. σχηματισμός τού μυωτός*].